بحث غیرمنتظرهی سینمایی امسال – «مارتین اسکورسیزی» در برابر دنیای مارول – دوشنبه شب با انتشار مقالهی جدید کارگردان در نیویورک تایمز بار دیگر شعلهور شد. اسکورسیزی در این متن بلند، برند موفق مارول را دشمن اقتصادی سینما و تهدیدی برای ارزشهای هنری خود دانسته است.
هرچند از عنوان مقاله (مارتین اسکورسیزی: گفتم فیلمهای مارول سینما نیستند. اجازه دهید توضیح دهم) به نظر میرسد که او قصد پایان دادن به این بحث را داشته اما در این نوشته، فیلمساز استودیوی مارول را نکوهش کرده و تنها به شکلی غیرمستقیم آن را ستایش میکند. این نویسنده، کارگردان، و تهیهکنندهی برندهی اسکار، اولین بار اکتبر گذشته در مصاحبه با مجلهی «امپایر» از فیلمهای مارول انتقاد و آنها را به شهر بازی تشبیه کرد. در هفتههای بعد، «فرانسیس فورد کوپولا»، «جان فاورو»، «رابرت داونی جونیور» و بسیاری از سینماگران به اظهارات او واکنش نشان دادند.
ژانویهی گذشته، استودیوی مارول برای اولین بار با «پلنگ سیاه» نامزد اسکار بهترین فیلم شد و تابستان گذشته «انتقامجویان: آخر بازی» پرفروشترین فیلم تاریخ هالیوود و جهان شناخته شد. انتقادات اسکورسیزی متوجه فیلم خاصی نیست. او اعتراف میکند که هیچگاه موفق نشده فیلمهای مارول را تا انتها تماشا کند.
اسکورسیزی مینویسد: «بعضی میگویند که فیلمهای هیچکاک شبیه هماند، شاید درست باشد – خود هیچکاک در این باره فکر میکرد. اما شباهت چندگانههای امروز از نوع دیگری است. بسیاری از عناصری که سینما را تعریف میکنند در فیلمهای مارول موجودند. چیزی که وجود ندارد روشنگری، رازآلودگی یا احساس خطر حقیقی است. هیچ چیزی در خطر نیست. این فیلمها ساخته شدهاند تا نیازهای معینی را ارضا کنند و به گونهای طراحی گشتهاند که مضامین محدودی را در بر میگیرند.»
«کوین فایگی» مدیر مارول، فیلمهای پرشمار «دنیای سینمایی مارول» را به هم پیوند زد و به تازگی به مقام «مدیر بخش هنری» استودیو منصوب شد. او از سال ۲۰۰۸ تاکنون با فیلمهایی که همگی در افتتاحیه صدرنشین میشدند، بیش از ۲۰ میلیارد دلار برای استودیو درآمدزایی کرد.
اسکورسیزی که به زودی ۷۷ ساله میشود میگوید: «بسیاری از چندگانهها توسط افراد بسیار بااستعداد و هنرمند تولید شده است. روی پرده مشخص است. اینکه فیلمها برای من جذابیت ندارند به سلیقهی شخصی و خلق و خوی من برمیگردد. میدانم که اگر جوانتر بودم، اگر دیرتر به دنیا آمده بودم، ممکن بود با این فیلمها هیجانزده شوم و شاید حتی وسوسه میشدم که یکی از آنها را بسازم. اما در زمانی بزرگ شدم که سینما را درک کردم – دانستم که چیست و چه میتواند باشد – و فاصلهی آن سینما با دنیای مارول از زمین تا آسمان است.»
اسکورسیزی انتقاداتش را به دیگر برندهای پرفروش از جمله «جنگ ستارگان»، «پارک ژوراسیک» یا «ترمیناتور» تعمیم نمیدهد. این چندگانهها توسط «جورج لوکاس»، «استیون اسپیلبرگ» و «جیمز کامرون» ساخته شدند، کارگردانانی که به نظر میرسد از نگاه اسکورسیزی در جایگاه والاتری نسبت به سازندگان عناوین مارول قرار دارند.
او در ادامه مینویسد: «این فیلمها دنباله نام دارند اما در حقیقت بازسازیاند، و همه چیز در آنها مجاز است زیرا راه دیگری وجود ندارد. این ذات چندگانههای مدرن است: بازاریابی شده، روی مخاطب آزموده شده، بازبینی شده، اصلاح شده، دوباره بازبینی شده و دوباره اصلاح شده تا اینکه آمادهی مصرف گشتهاند. به عبارت دیگر میتوان گفت آنها چیزهاییاند که فیلمهای «پل توماس اندرسون»، «کلر دنی»، «اسپایک جونز»، «آری استر»، «کاترین بیگلو» و یا «وز اندرسون» نیستند. وقتی فیلمی از این فیلمسازان را تماشا میکنم، میدانم که چیزی به کلی تازه را خواهم دید و تجاربی غیرمنتظره و شاید حتی غیرقابل وصف خواهم داشت.»
«بنابراین ممکن است بپرسید، مشکل من چیست؟ چرا فیلمهای ابرقهرمانی و چندگانهها را به حال خود رها نمیکنم؟ علتش ساده است. در بسیاری از نقاط این کشور و سایر نقاط جهان، اگر قصد دیدن فیلمی روی پرده را داشته باشید چندگانهها انتخاب اول شما خواهند بود. دوران خطرناکی است برای تجربهی فیلم دیدن در سالن سینما، در حالی که تعداد سالنهای مستقل کمتر از همیشه است. معادله به هم خورده و شبکههای استریمینگ تبدیل به سیستم ارائهی محتوای اصلی شدهاند. با این حال، هنوز حتی یک فیلمساز را نمیشناسم که نخواهد فیلمش را برای پردههای بزرگ سینما طراحی کند، تا مخاطبین در سالن نمایش آن را ببینند.»
«من هم یکی از این فیلمسازان هستم، و به عنوان کسی صحبت میکنم که به تازگی فیلمی برای نتفلیکس ساخته. همین شبکه، و تنها همین شبکه باعث شد «ایرلندی» ساخته شود و من تا ابد قدردان آنها خواهم بود. فیلمها باید مدت معینی روی پرده باشند و این اشکالی ندارد. آیا تمایل دارم که فیلم من در سالنهای سینمای بیشتری در به مدت طولانیتر اکران شود؟ البته که تمایل دارم. اما مهم نیست فیلم شما به همکاری چه استودیویی به تولید رسیده، مسئله این است که سالنها پر از چندگانه شدهاند.»
«همانگونه که همه میدانیم، در ۲۰ سال گذشته صنعت سینما از تمامی جهات تغییر یافته اما مهمترین تغییر در خفا و شبانه روی داده است: حذف تدریجی اما مداوم خطرپذیری. بسیاری از فیلمهای امروز محصولات بینقصیاند برای مصرف فوری. بسیاری از آنها به دست افرادی و گروههایی بااستعداد ساخته شدهاند. اما همگی فاقد چیزی هستند که برای سینما اساسی است: هنر یک فرد هنرمند. طبیعتاً به این علت که فرد هنرمند خطرناکترین فاکتور شناخته میشود.»
«قطعاً نمیخواهم تأکید کنم که فیلمها باید یک فرم هنری کمخرج باشند، یا اینکه پیشتر بودهاند. وقتی سیستم استودیویی هالیوود هنوز از بین نرفته بود، تنش میان هنرمندان و افرادی که صنعت را اداره میکردند شدید بود، اما تنشی مفیدی که حاصل آن بهترین فیلمهای تاریخ سینما شد – به بیان «باب دیلن»، بهترینشان «قهرمانانه و هنرمندانه» بودند.»
اسکورسیزی که به زودی جایزهای افتخاری از طرف مؤسسهی فیلم آمریکا (AFI) دریافت میکند، در پایان، هرچند در لفافه، فیلمهای استودیوی مارول را دشمن سینما و تهدیدی برای فرم هنری میداند: «امروز این تنش از بین رفته و کسانی در صنعت وجود دارند که نسبت به هنر بیتفاوت و نسبت به تاریخ سینما رفتاری تحقیرآمیز و تملکجویانه دارند – ترکیبی مرگبار. در شرایط فعلی، متأسفانه دو میدان جداگانه وجود دارد: یک طرف سرگرمی سمعی-بصری وجود دارد و یک طرف سینما. هنوز گاهی یکدیگر را همپوشانی میکنند، اما این اتفاق بسیار نادر است. از این میترسم که سلطهی تجاری یکی موجب تحقیر و سنجش ارزش دیگری شود. خطاب به کسانی که رؤیای فیلمسازی در سر دارند یا به تازگی وارد این حرفه شدهاند، باید بگویم که در شرایط فعلی با هنر ظالمانه و نامهربانانه رفتار میشود. حتی نوشتن این واژهها مرا از اندوهی هولناک سرشار میکند.»
دیدگاهها
مهمان
برای ارسال دیدگاه باید وارد شوید
derecksoh
derecksoh
۲۰ آبان ۱۳۹۸ ۱۲:۰۰
جناب اسکورسیزی بدون شک یکی از بزرگترین کارگردانان سینما در تاریخ هستند. اما حرف حق در یکجا قرار ندارد. یک موضوع مهم در مورد فیلمهای و داستانهای ابر قهرمانی که از 70 سال پیش که شروع شدن داشتن این بوده است که هدف اصلی ایجاد صحنههای خارق العاده همراه با هیجان است. دیدن این صحنه ها ما را به وجد و هیجان میاورد همانطور که از دیدن شعبده بازی شاد و خوشحال میشویم با دیدن این صحنهها و اتفاقات خارق العاده به هیجان و وجد میاییم. نظر جناب اسکورسیزی در مورد آموزنده بودن سینما کاملا درسته اما به نظر من سینما نباید فقط آموزنده باشه. یعنی آموزش باید قطعا بخشی از سینما باشه اما نباید سینما محدود به فیلمهایی که چیزی میخواهند بگویند و آموزشی بوجود بیاورند محدود شود و ساختههایی که هیجان آور و نشاط آور هستند جایی در سینما نداشته باشند. از نظر من خیلی چیزهایی که میبینیم آموزشی برای ما ندارند و چیزی به ما اضافه نمیکنند, علاوه بر این فیلمهای ابر قهرمانی مثلا برنامه های گات تلنت, آیا چیز خاصی از آنها یاد میگیریم؟ نه چیزی که به دردمان بخورد یاد نمیگیریم اما دیدن تواناییهای افراد مختلف که دست به انجام کارهای زیبا و جذاب میکنند برای ما خوشحال کننده است, زمانی که در این برنامه ها افرادی را میبینیم که با سختی استعداد خود را شکوفا کرده اند خوشحال میشویم و دیگر مسائلی که در گات تلنتها میبینیم. برنامه های شعبده بازی هم که قبلا عرض کردم همینطور است. حال چون برای ما دیدن آنها خاصیتی ندارد درست است آنها را نبینیم و ورود آنها را به سینما محدود کنیم؟ هرگز این کار درست نیست زیرا این شادی حاصل از دیدن این اتفاقات نیز یکی از نیازهای ما است. به نظر من این برنامه ها مانند زنگ تفریح مدارس هستند و سینمای جناب اسکورسیزی و دیگر نویسندگان و کارگردانان مانند کلاسهای درس. فیلمهای ابر قهرمانی نیز چنین هستند هدف در بسیاری از این رسانه ها آموزش و بیان مسائل و مشکلات نبوده و اهداف دیگری وجود دارد. نکته مهم دیگر انتخاب و درک مردم است. در خارج از رسانه مثال بزنم راننده تاکسیانی که در سراسر دنیا علیه اوبر شکایت میکنند. هدف اصلی شکایت آنها این است با آمدن اوبر مردم تاکسی کمتر سوار میشوند. طبیعتا جناب اسکورسیزی به خاطر جیب خودشان دست به این انتقاد از مارول نمیزنند زیرا بسیار داناتر از این حرفها هستند و من حرفم دشمنی مالی نیست. اما گاهی اینکه مثلا فیلمهای ابر قهرمانی زیاد میشوند حاصل انتخاب مردم است همانطور که مردم به دلیل کارآمدتر بودن اوبر کمتر سوار تاکسی میشوند درست نیست به اعتراض تاکسیرانانی که به این دلیل اعتراض میکنند توجه شود نباید به خاطر انتخاب مردم یک فیلم را نکوهش کرد. من نمیگویم آقای اسکورسیزی به این دلیل اعتراض کرده است اما حقیقت فکر ایشان هرچه باشد نباید این به این خاطر اعتراض کرد. و در نهایت به نظر شما مردم تمام پولهایشان را صرف فیلمهای ابرقهرمانی برای هیجان میکنند و حاضر نخواهند شد پولی برای آثار ناب جناب اسکورسیزی و دیگر هنرمندان بپردازند؟ من که اینطور فکر نمیکنم.
MahmoodH
MahmoodH
۸ آذر ۱۳۹۸ ۱۷:۴۳
در بخشی از مصاحبهی بالا که ترجمه نشده، اسکورسیسی میگوید که مسأله، مسألۀ عرضه و تقاضا نیست؛ مسأله چیرگیِ عرضهی یک نوع محصول است. به گفتهی او: وقتی پیوسته چیزی مشابه به مردم عرضه میکنیم و میفروشیم، تقاضای مردم برای آن چیز افزایش مییابد. And if you’re going to tell me that it’s simply a matter of supply and demand and giving the people what they want, I’m going to disagree. It’s a chicken-and-egg issue. If people are given only one kind of thing and endlessly sold only one kind of thing, of course they’re going to want more of that one kind of thing.
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ
derecksoh
derecksoh
Oulipo
۲۲ آبان ۱۳۹۸ ۱۳:۴۵
دوست عزیز هواهشا منظور من رو دقیق بخونیم. تعریف همه از سینما آموزنده بودن و تاثیر گزاری و هنری بودنشه. من میگم ما برنامه های زیادی داریم که اینجوری نیستن. من نمیگم جناب اسکورسیزی فقط سینما رو قبول داره و میگه بقیه چیزا باید از بین بروند.
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ
derecksoh
derecksoh
NewGuardian
۲۲ آبان ۱۳۹۸ ۱۳:۴۰
دوست عزیز من چیزی که تاکید کردم این است که جناب اسکورسیزی به فکر جیب خودش نیست. من انتخاب مردم رو عرض کردم. دقیق لطفا بخوانید. درست است که مردم سمت خیلی چیزها میروند و البته همه ما که خودمان هم مردم هستیم اشتباه میکنیم اما رای مردم و فکر آنها دست من و شما و جناب اسکورسیزی نیست. مردم انتخاب میکنند که فیلمهای ابر قهرمانی ببینند و استودیوها هم آنها را پخش میکنند اما مردم اگر ببینند که فیلمهای جناب اسکورسیزی پخش نخواهد شد بدون شک اعتراض خواهند کرد. ما هم همانطور که گفتم جزو مردم هستیم.
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ
Oulipo
Oulipo
۲۱ آبان ۱۳۹۸ ۱۹:۲۷
دوست من شاید بهتر باشد تفاوتهای ماهوی میان سینما و تلویزیون را در نظرات خود اعمال کنید تاکه شاید به نتایج بهتری دست یابید. در میان سخن درباره اسکورسزی و چیستی سینمای راستین، شاهد آوردن از شوهای استعدادسنجی یا هرچه نامش را بگذارید هیچ محلی از اعراب ندارد. افسوس که مفهوم دموکراسی به جرگه اعداد و کمیّت، و مفهوم اثر سینمایی نیز به صف کالاهای مصرفی پیوسته است و ذهنیت اُمّی و عوامانه امروز حرف ال را میزند، و احتمالا همیشه خواهد زد چون این قشر همیشه درصدر سرشماریهاست. و دقیقا با پیروی از "انتخاب مردم" دیری نخواهد پایید که جهان پرزنگ ما از تفریح هم تهی خواهد شد.
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ
Oulipo
Oulipo
NewGuardian
۲۱ آبان ۱۳۹۸ ۱۹:۱۶
و بهقول ورنر هرتسوگ امروز در بسیاری از مدارس فیلمسازی بزرگ دنیا، تاریخ سینما از "جنگ ستارگان" آغاز میشود و بسیاری از "فارغان از تحصیل" هیچ درکی از یافتههای پیشینیان خود ندارند. دوستانی که به دموکراسی و رقابت لیبرال که شعار کاپیتالیسم است باوری راسخ دارند گویا نمیدنند که نهادهای اجتماعی همگی با یکدیگر روابطی بسیار پیچیده و تنگاتنگ دارند و "کارخانههای ذائقهسازی" عاقبت طعم واقعی هنر را از کام مصرفکنندگان خواهند زدود.
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ
NewGuardian
NewGuardian
۲۰ آبان ۱۳۹۸ ۲۰:۴۷
بله، حاضر نخواهند شد و اینکه نمیدونم چرا فکر میکنید اسکورسیزی نگران خودشه یا دغدغه مالی داره اسکورسیزی دغدغه اش سینماست دغدغه اش فیلمساز هایی مثل خودشن که پروژه هاشون توسط استودیو ها رد میشه و یا آزادی عمل خلاقانه بهشون داده نمیشه (خود اسکورسیزی میگه برای اینکه بتونه آیریشمن رو جوری که میخواد بسازه و دخالتی توش نباشه اومده سراغ نتفلیکس چون اونا با شرایطش کنار اومدن) دغدغه اش فیلمساز های جوانه که میخوان تو این سینما رقابت کنن و رشد پیدا کنن این مردمی که شما میگی هم برای فیلم های ابرقهرمانی پول میدن هم فیلم های هنری و به قول اسکورسیزی "سینما" حتی کارگردان های بزرگ و مشهور تاریخ سینما رو هم نمیشناسن چه برسه به استعداد های جوان که تو جشنواره های کوچیک و جمع و جور فیلماشون رو به نمایشون درمیارن و حتی اکران محدود هم ندارن سینما به خوابش هم نخواهد دید که محدود به آموزش یا هدایت بشه ولی در آینده قطعا محدود به همون هیجان و شعبده ای که شما ازش حرف میزنید خواهد شد
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ
mardin89
mardin89
۱۹ آبان ۱۳۹۸ ۱۲:۱۴
دوستان دانلود غیرقانونیِ جان، اعتراض به غول سینما، اسکورسیزی در حد ما نیست داداش، حتی خیلی از منتقدین نیویورکی هم جرات قلم زدن علیه نظر خدای سینما رو ندارن. الکی انگشت مبارک رو خسته نکنید. اسکورسزی میدونه سینما چیه. به خدا کارگردانهای خودمون هم نمیدونن چیه. نظرت خودتون رو بگین، محترمه، ولی ما هرازان سال نمیتونیم اسکورسزی رو نهی کنیم
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ
esmaaiel
esmaaiel
۱۸ آبان ۱۳۹۸ ۱۲:۴۰
شما هم اگه میتونی چندگانه بساز. همون کاپولا سه گانه پدرخوانده رو ساخت. شما فیلم خودتو بساز، کسی جلوی شما رو نگرفته.
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ
AMK_IRAN
AMK_IRAN
۱۷ آبان ۱۳۹۸ ۱۴:۵۴
کسی که فیلمی رو تا آخر ندیده ، حق اظهار نظر نداره ... حتی اگه به قول خودش خیلی آدم اهل سینما هم باشه ...
arman931139
arman931139
۱۷ آبان ۱۳۹۸ ۲۳:۵۳
یعنی اگه تا اخرش دیده بود نظرش ممکن بود عوض بشه؟ داری جوک میگی؟ به قول خودش؟ اهل سینما؟ وای بر من
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ
Omeedrez
Omeedrez
۱۶ آبان ۱۳۹۸ ۰۸:۴۸
از انتقاد تا ننه من غریبم بازی!
۰
۰
برای امتیازدهی باید وارد شوید
پاسخ