رومن ریمون پولانسکی
رومن ریمون پولانسکی کارگردان، تهیهکننده، نویسنده و بازیگر فرانسوی لهستانی برندهٔ جایزهٔ اسکار است. او با داشتن فیلم هایی در کشورهای مختلف از جمله لهستان، انگلستان، فرانسه و ایالات متحده به عنوان یکی از معدود کارگردان بین المللی شناخته شده است.
وی در ۱۸ اوت ۱۹۳۳ در پاریس به دنیا آمد. پدرش لهستانی و مادرش روسی بود. او با خانواده اش در سال 1936 مدت کوتاهی قبل از وقوع جنگ جهانی دوم، به لهستان و شهر کراکو نقل مکان کردند. دوران کودکی او همزمان با وقوع جنگ جهانی دوم و تصرف لهستان به دست نازی ها بود و سختی زیادی متحمل شد، از جمله اخراج از مدرسه ابتدایی به خاطر یهودی بودن و یا بردن پدرش به اردوگاه کار اجباری. او از بازماندگان واقعه هولوکاست می باشد ولی مادرش در اردوگاه آشویتس جان خود را از دست داد. پس از جنگ، در مدرسه ملی فیلم در لودز، سومین شهر بزرگ لهستان، مشغول به تحصیل شد. در دهه 1950 پولانسکی به عنوان بازیگری پا به عرصه سینما گذاشت. از جمله فیلم هایی که او بازی کرده است می توان به لامپ(1959)، وقتی فرشتهها سقوط میکنند(1959)، چاق و لاغر(1961) اشاره کرد.
نخستین فیلم بلند پولانسکی در لهستان ساخته شد و چاقو در آب(1962) نام داشت. این فیلم نمایانگر سه شخصیت در داستانی از رقابت و تنش جنسی است. این فیلم نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم زبان خارجی شد. همچنین نامزد پنج اسکار، دو بفتا، چهار سزار، یک جایزه گلدن گلوب و نخل طلایی از جشنواره فیلم کن در فرانسه است. پس از آن با همکاری جرارد براچ اولین فیلم انگلیسی زبان خودش را در بریتانیا به نام انزجار(1965) کارگردانی کرد. در ان فیلم که خود رومان پولانسکی نیز در صحنههایی ظاهر میشود، کاترین دنو، یان هنری، جان فریسر بازی می کنند. این فیلم که یک شاهکار مهیج روانی نامیده می شود داستان زن جوانی است که آشفته و پریشان است و به مرور اسیر ترسهای جنون آور و پارانویایی می گردد. این بیماری موجبات ارتکاب قتلهایی را به همراه میآورد.
بنبست(1966) فیلم بعدی این کارگردان می باشد که دومین فیلم پولانسکی است که در انگلستان ساخته شده است. این فیلم در شانزدهمین دورهٔ جشنوارهٔ برلین، توانست جایزهٔ خرس طلایی بهترین فیلم جشنواره را از آن خود کند. داستان این فیلم درباره زوج میانسالی هست که مالک یک همارت قدیمی می باشند و دو گنگستر فراری بطور تصادفی به آنجا می روند و پس از کش و قوس های فراوان قتل هایی در آنجا رخ می دهد. این فیلم با شخصیت های متفاوتی که وارد داستان می شوند و شوخیهای بیمارگونهٔ همیشگی پولانسکی و طبق عادتش، زوجی فارغ از اخلاقیات تبدیل به یک فیلم منحصر به فرد شده است. این فیلم همچنین در جشنوارهٔ فیلم بفتا در سال ۱۹۶۷، امزد کسب جایزهٔ بهترین فیلمبرداری فیلم انگلیسی سیاه و سفید برای گیلبرت تیلوررا به همراه داشت. پس از این موفقیت فیلم قاتلین بیباک خونآشام(1967) را در سبک کمدی ترسناک و بازی خودش و شرون تیت ساخت.
پولانسکی در سال 1968 به ایالات متحده نقل مکان کرد و در اولین فیلمش به نام بچه رزماری(1968) نامزد جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی شد. این فیلم ترسناک روانشناسانه با بازی میا فارو، جان کاساوتیس، روث گوردون و سیدنی بلکمر در رتبه نهم در میان ۱۰۰ فیلم هیجانانگیز تاریخ سینما قرار دارد. داستان این فیلم درباره زوجی جوان است که پس از نقل مکان به آپارتمانی قدیمی با همسایگانی روبرو می شوند که به تدریج اتفاقاتی عجیب و ترسناک در آنجا رخ می دهد. این فیلم جوایز متعدد دیگری از جمله اسکار و گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای روث گوردون و نامزدی گلدن گلوب بهترین فیلمنامه اقتباسی و جایزه ادگار بهترین فیلم برای رومن پولانسکی به ارمغان داشت.
در سال 1969، همسر باردار پولانسکی، شارون تیت، توسط اعضای خانواده منسون در حالی که او در بندیکت کانیون، بود در خانه اش در کالیفرنیا به قتل رسید. پس از مرگ تیت، پولانسکی به اروپا بازگشت و فیلم بعدی اش را به نام مکبث(1971) کارگردانی کرد که فیلم نامه این فیلم اقتباسی از تراژدی مکبث از ویلیام شکسپیر است. پس از آن به ایتالیا رفت و فیلم چی؟(1972) را با بازی مارچلو ماسترویانی، هیو گریفیت و دیتر هالروردن ساخت. پس از آن به مدت پنج سال در نزدیکی رم زندگی می کرد. با این حال، او به هالیوود سفر می کرد و فیلم محله چینیها(1974) در آنجا ساخت. این فیلم در ژانر جنایی، مرموز، مهیج و درام و با بازی جک نیکلسون و فی داناوی داستان کارآگاه خصوصی لوسآنجلسی است که استخدام میشود تا پرده از راز خیانت شوهری بردارد. اما بعدها مشخص می شود شوهر قربانی ماجرای رازآلودی شده و با مرگش داستان شکل دیگری به خود میگیرد. این فیلم برای یازده جایزه نامزد دریافت اسکار شد، و توانست جایزه بهترین کارگردان از جشنواره فیلم بفتا را به دست آورد.
در سال 1977، پس از انتشار عکسی در لس آنجلس، پولانسکی برای تجاوز به سامانتا گیمر 13 ساله دستگیر شد. او پس از گذراندن 42 روز از زندان آزاد شد و گفته شد که دادستان به درخواست او برای ازادی مشروط موافقت کرده است. ولی او قبل از صدور حکم به پاریس فرار کرد. او علناً به جرمش اقرار کرد و اظهار پشیمانی کرده است. پولانسکی دیگر هرگز به آمریکا بازنگشت.
مستاجر (1979) دیگر فیلم این کارگردان است که یک فیلم ترسناک روانشناسانه که بر اساس رمان مستأجر از رولان توپور ساخته شده است. این فیلم پس از انزجار و بچه رزماری به جشنواره فیلم کن راه یافت. سپس فیلم تس(1979) را با اقتباس از رمان تس از خانواده دوربرویل اثر توماس هاردی کارگردانی کرد. در این فیلم ناستاسیا کینسکی و پیتر فیرث به نقش آفرینی پرداختند. پس از چندین سال دوری از فعالیت کارگردانی فیلم ماجرایی و کمدی دزدان دریایی(1986) را با بازی والتر ماتائو، راجر اشتون-گریفیتس، دیوید کلی، و امیلیو فرناندز کارگردانی کرد. دو سال بعد فیلمی در ژانر جنایی، مرموز، مهیج به نام دیوانه وار(1988) را با بازی هریسون فورد ساخت.
فیلم اروتیک، رمانتیک و مهیجم ماه تلخ(1992) دیگر فیلم رومن پولانسکی است که با بازی هیو گرانت، امانوئل سنیه همراه شده است. این فیلم که داستان دو زوج را نشان می دهد که روابطی عاطفی بین یکی از زن ها با زن و شوهر دیگر شکل میگیرد. این فیلم با یک پایان تراژدی خاتمه می یابد. این فیلم، فیلمی فوقالعاده و تکاندهنده است که پولانسکی امیال بیمارگونه، ناهنجار و غیر انسانی مردمان آراسته و متمدن را به خوبی به تصویر کشیده است. پس این فیلم مرگ و دوشیزه(1994) را کارگردانی کرد. این فیلم بر اساس نمایشنامهای از آریل دورفمن، ساخته شده و داستان آن در کشوری ناشناس در آمریکای جنوبی، پس از سرنگونی رژیم دیکتاتوری اتفاق می افتد. داستان این فیلم درباره زنی است که در رژیم دیکتاتوری سابق، زندانی سیاسی بوده و دکتری به نام میراندا او را شکنجه و به او تجاوز کردهاست. سپس این زن قصد انتقام از دکتر را می کند.
دروازهٔ نهم(1999) فیلم دیگر پولانسکی است که محصول مشترک آمریکا، اسپانیا و فرانسه می باشد. این فیلم جنایی، درباره شیطان پرستان و تلاش آنها برای راهیابی به قلمرو شیطان می باشد. در این فیلم ستاره هالیوود جانی دپ بازی می کند. فیلمبرداری این فیلم نیز توسط داریوش خنجی صورت گرفته است.
بی شک یکی از بهترین آثار این کارگردان پیانیست(2002) می باشد. این فیلم بر مبنای داستان واقعی زندگی نوازندهٔ پیانوی یهودی، ولادیسلاو اشپیلمان در دوران جنگ جهانی دوم در لهستان ساخته شده است. خانواده اشپیلمن که با اغاز جنگ جهانی شهرشان به تصرف نازی ها در می آید به منطقهای که با دیوارهای آجری از بقیه شهر جدا شده، می روند. فیلم داستانی بلند و باورنکردنی از چگونگی نجات اشپیلمن از جنگ با پنهان شدن در ورشو و کمک نیروی مقاومت لهستان روایت میکند. این فیلم نامرد 7 جایزه اسکار شد که از این بین جایزه بهترین کارگردانی برای رومن پولانسکی، بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین بازیگر نقش اصلی مرد برای آدرین برودی را به دست آورد. همچنین نامزد بهترین فیلم درام شصتمین مراسم گلدن گلوب، و برنده بفتای بهترین فیلم و بهترین کارگردانی برای رومن پولانسکی شد. این فیلم همچنین در بیست و هشتمین مراسم سزار برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد برای آدرین برودی، بهترین کارگردانی برای رومن پولانسکی، بهترین فیلم گردید. از دیگر نکات قابل توجه این فیلم می توان به اولین اکران فیلم اشاره کرد که مردم و رئیس جمهور و نخستوزیر لهستان به مدت 20 دقیقه همگی کف می زدند. از آنجایی که در زمان دریافت جایزه اسکار پولانسکی فراری بود جایزه اش را هریسون فورد از طرف او دریافت کرد و ۵ ماه بعد در فرانسه به وی تحویل داد.
پس از این موفقیت پولانسکی فیلم الیور توئیست(2005) را به ویسندگی رونالد هاروود و بر اساس رمان الیور توئیست نوشته چارلز دیکنز ساخت. هر کس سینمای خودش(2007) فیلمی چندگانه فرانسوی با مجموعهای از ۳۴ فیلم کوتاه بود که هر کدام ۳ دقیقه زمان دارند و توسط ۳۶ کارگردان بزرگ و موفق دنیا کارگردانی شدهاند. این فیلم به مناسبت شصتمین سالگرد جشنواره فیلم کن در سال ۲۰۰۷ ساخته شد. فیلم کوتاه رومن در این مجموعه، سینما اروتیک نام داشت. عباس کیارستمی نیز با فیلم رومئوی من کجاست؟ در این مجموعه حضور داشت. فیلم بعدی این کارگردان سایهنویس(2010) بر پایه کتاب شبح پر فروش رابرت هریس ساخته شد. این فیلم در مورد یک سایهنویس میباشد که قرار است تا کتاب خاطرات نخست وزیر پیشین انگلستان را کامل کند. در طی این کار به اسراری پی میبرد که زندگی اش را به خطر میاندازد. در این فیلم پیرس برازنان در نقش نخست وزیر پیشین انگلستان و ایوان مک گرگور در نقش نویسنده در سایه بازی می کنند. این فیلم برنده جایزه خرس طلایی در شصتمین جشنواره فیلم برلین شدهاست.
کشتار(2011) فیم دیگر پولانسکی با بازی جودی فاستر، کیت وینسلت، کریستوف والتس و جان سی ریلی است که بر پایهٔ نمایشنامهٔ خدای کشتار به قلم یاسمینا رضا ساخته شده است. این فیلم محصول چهار کشور فرانسه، آلمان، لهستان و اسپانیا است. فیلم ماجرای دیدار دو زوج است که بهخاطر دعوای فرزندانشان در یک پارک با یکدیگر صحبت میکنند. آخرین فیلم این کارگردان فیلم درام فرانسوی ونوس در پوست خز(2013) می باشد که داستان یک کارگردان تئاتر است که در پی بازیگر برای نقش اصلی تئاترش می باشد. امانوئل سینیه همسر پولانسکی در «ونوس در پوست خز» نقش بازیگری را دارد که میکوشد کارگردان را قانع کند او بهترین گزینه برای بازی در این نمایش است. این فیلم نامزد دریافت نخل طلایی سال ۲۰۱۳ و برنده جایزه بهترین کارگردانی ۳۹مین مراسم سالانه جایزه سزار شده است.
فیلموگرافی
دیدگاهها
مهمان
برای ارسال دیدگاه باید وارد شوید