بی شک در عصر طلایی سینمای داستانی قرار نداریم و فیلم ها و انیمیشن ها منزلت خود را نسبت به گذشته از دست داده اند ، اما در سینمای مستند کمی قضیه فرق دارد و گاهی آثاری خلاقانه ساخته میشود ، مستند برج نمونه ای از همین نوع آثار است که هرچند به درجه کمال نمیرسد اما آنقدر جذابیت دارد که نمیتوان به سادگی از کنارش گذشت. داستان درباره وقایع اول آگوست 1966 است که فردی مسلح به بالای برجی در دانشگاه تگزاس میرود و شروع به تیر اندازی میکند. این وقایع به صورت انیمیشن بازسازی شده و در کنار فیلم های آرشیوی قرار گرفته ، نکته ی هوشمندا نه ی اثر در این است که وقایع از نگاه افراد مختلف که آن روز در این اتفاق حاضر بودند نشان داده میشود و در این بین کارگردان کیث میتلند (Keith Maitland) سعی میکند خیلی هم مستند گونه به قضایا نپردازد به طوری که اگر صحنه های آرشیوی و مصاحبه ها را از فیلم حذف کنیم و صحنه های بازسازی شده ی انیمیشن را با یک تدوین خوب کنار هم بچینیم میتواند خود یک اثر داستانی باشد. از نکات مثبت دیگر این مستند میتوان به این مورد اشاره کرد که اثر از روایت به صورت نریشن تک صدایی دوری میکند و وقایع هرشخصیت با صدای خود آن شخصیت نقل میشود که این نوع روایت مخاطب را بیشتر به شخصیت ها نزدیک میکند. با این حال یک مشکل در نوع اجرای بعضی صحنه ها دارم که مهم ترینشان جایی است که پلیس ها به بالای برج رفته اند تا فرد مسلح را متوقف کنند این صحنه بسیار مهم است و در واقع اوج فیلم است که متاسفانه نمیتواند تنش صحنه را به خوبی القا کند و اگر کارگردان زمان بیشتری به این صحنه میداد و اجرای بهتری داشت بی شک میتوانست تاثیر بیشتری بگذارد مثلا اگر به جای وقتی که برای آشنایی کلیر و تام میگذارد که به صورت فلش بک آن را نشان میدهد به صحنه های بالای برج بیشتر می پرداخت و تعلیق و تنش صحنه را بالا تر میبرد قطعا با اثر بهتری طرف بودیم هرچند باید بگویم که آن صحنه ها فلش بک بسیار زیبا هستند و در میان کشت و کشتار فیلم لحظه ای ما را به دنیایی رویا گونه و عاشقانه ای میبرد با این حال اعتقاد دارم زمان برای پایان بندی و صحنه های بالای برج کم بوده و کارگردان باید به نقطه ی اوج فیلمش بیشتر بها میداد. مشکل دیگر اثر را نوع اجرا در انیمیشن میدانم باسازی وقایع با تکنیک روتوسکپی حرکت هوشمندانه ای است اما دقت در جزئیات برای این نوع اجرا کم بوده به عنوان مثال به تصاویر پس زمینه اگر دقت کنیم پس زمینه ای ابتدایی را میبینیم و حتی ایراد بزرگ تر در انیمیت شخصیت ها است که گاهی نوع راه رفتن و دویدنشان توی ذوق میزند و این برای اثری که از تکنیک روتوسکپی استفاده کرده عجیب است تکنیکی که تماما بر اساس رفرنس های زنده ساخته شده ، و اگر بخواهم یک نمونه خوب از این نوع تکنیک مثال بزنم میتوانم از انیمیشن A Scanner Darklyساخته ی ریچارد لینکلیتر نام ببرم که سال 2006 یعنی ده سال قبل از این مستند ساخته شده اما جزئیات و اجرا بسیار جلوتر و بهتر از مستند برج است. در آخر با تمام ایرادات و کمی و کاستی هایی که در برخی از صحنه ها چه از نظر نوع روایت و چه از نظر فنی در فیلم وجود دارد با این حال همانطور که اول متن هم به آن اشاره کردم مستند برج اثری نیست که بشود به راحتی از کنارش گذشت اثری که مارا با شخصیت هایش همراه میکند ، از ترس ها و عشق ها میگوید و میتواند تاثیرش را در اکثر صحنه ها بگذارد.