news-background
news-background

نقد فیلم Beau Is Afraid: زیستن در زیر سایه سیاه ترس

  «مادرم آن زمان چنان آکنده از هراس بود که ما هر دو را توامان زاد، مرا و‌ هراس را» توماس هابز  

«بو می‌ترسد» (Beau Is Afraid) تازه‌ترین ساخته‌ی آری آستر، فیلمی است که در جریان پیچیده‌ی ذهن فرو می‌رود و اضطراب، خشونت‌، اندوه، وابستگی، تردید و هر مفهوم شناخته شده‌ای را پیوسته با ترس به نمایش می‌گذارد. فیلمی سنگین با روایت فریبنده‌ی ادیسه‌وار، درخشان، عجیب و به‌طور خیره‌کننده‌ای مبتکرانه.

داستان اما درباره‌ی کاراکتری است به نام «بو» که در خیابانی خشن و کثیف در منطقه‌ای نامشخص و احتمالاً در آمریکا زندگی می‌کند. مادرش، زن مستبدی است که باعث می‌شود او به مردی مانند بو بدل شود، زنی که اوایل فیلم توسط یک لوستر در حال سقوط، سرش بریده می‌شود و بقیه‌ی فیلم، تلاش‌های بو برای رسیدن به خانه‌اش در سریع‌ترین زمان ممکن است تا طبق سنت، مادرش به سرعت دفن شود و البته که بزرگ‌ترین ترس بو این است که مادرش شرمنده و رسوا شود و این تقصیر او خواهد بود و او در این مسیر مدام تلاش می‌کند اما مدام از یک نقطه به نقطه‌ی دیگر سر می‌خورد.

زیستن در زیر سایه‌ی سیاهِ ترس اگرچه داستان ساخته‌ی جدید آستر در مورد مردی است به نام بو و ترس‌های او، ولی لایه‌ی پنهانی این درام، داستان سفر قهرمان کلاسیک است؛ درست همان‌طور که توسط جوزف کمبل کدگذاری شده است. سفر قهرمان یک کهن‌الگوی روایی برای نوع خاصی از داستان کلاسیک است. قهرمانی که از زندگی همیشگی خود خارج می‌شود و با قدرتی فرازمینی مسلح می‌شود تا وارد ماجراجویی شود. مبدا را پشت سر می‌گذارد و وارد دنیایی ناشناخته می‌شود، جایی که با یاوران و مربیان، چالش‌ها و وسوسه‌هایی که باید بر آن‌ها غلبه کند و در نهایت لحظه‌ای از مکاشفه مواجه می‌شود، جایی که به کشف و بازشناخت می‌رسد و انگار که دوباره متولد می‌شود. پس از این مواجهه، او باید دین خود را ادا کند و سپس می‌تواند با یک هدیه به خانه بازگردد. در خانه اما با این‌که همه‌چیز آشنا به نظر می‌رسد، اما تغییر کرده است چرا که خود قهرمان تغییر کرده.

زیستن در زیر سایه‌ی سیاهِ ترس

آنچه که می‌بینیم، داستان روح گمشده‌ای به نام بو است که از بدو تولد همراه هراس، زاده شده است. به همین ترتیب بو در بزرگسالی  از بیشتر چیزها می‌ترسد و ترس بیشتر و بیشتر در اشکال مختلف به سراغش می‌آید. حتی تراپیستش هم اوضاع او را بدتر می‌سازد و با تجویز دارویی برای اضطراب او که باید با آب مصرف شود، او را آشفته‌تر می‌سازد. محله‌ای که بو در آن‌جا ساکن است نیز مملو از خشونت است که هراس او را بیشتر می‌کند. آپارتمان غم‌انگیز او نیز پر سر و صدا و تیره است و هشدار عنکبوت گوشه‌نشین، تنها یکی از عوامل هراس است. داخل آپارتمان بو، در کنار تلویزیون که در آن بولتن‌های خبری اضطراب‌آور را تماشا می‌کند، مجموعه‌ای از کتاب‌های استرس‌زا نیز وجود دارد.

سفر اودیسه‌وار بو، چیزی شبیه به آشفتگی است، آزمایشی که دیوانه‌وار به انحراف کشیده شده است. اگرچه مکان تغییر می‌کند، اما خلق و خوی کاملاً هیستریک و امکانات مکان، باقی می‌ماند. طبیعت، حومه‌ها و تجملات، همگی اشکال غیرقابل پیش‌بینی و مرموز شر را در خود جای می‌دهند. این بازگشایی دیوانه‌وار سفر قهرمان از مردی که برایمان، چیزهایی را به ارمغان آورد که هرگز نمی‌توانم دیدن آن‌ها را فراموش کنیم. یک کابوس بی‌انتها، که در آن شخصیت اصلی لحظات بسیار بدی را سپری می‌کند. در هر مرحله، بدترین اتفاق می‌افتد. اگرچه می‌دانیم که چه اتفاقی در حال رخ دادن است، اما هرگز کاملاً مطمئن نیستیم که چرا یا چه چیزی مهم است.

در نهایت باید گفت اگرچه آری آستر هنوز شاهکار خود را نساخته است، اما در تندترین و بی‌رحم‌ترین حالت، هیچ‌کس دیگری که در حال حاضر در این ژانر کار می‌کند را نمی‌توان با او مقایسه کرد. تازه‌ترین ساخته‌‌ی او، تجربه‌ی اشغال یک مغز مضطرب را نشان می‌دهد و این فیلمساز عحیب که می‌تواند حتی دیزنی‌لند را تهدیدآمیز جلوه دهد، مخاطب را عمیقاً به هراس می‌اندازد و با داستانی سراسر هولناک و عناصری استرس‌زا همچون خصومت حاکم بر منطقه، مواد مخدر و فروشگاه‌های جنسی، فریادهای همیشگی، اجساد رها شده تصادفی، گرافیتی‌ها و معتادان همیشگی که بو را تا ساختمانش تعقیب می‌کنند و پارانویای دائمی و احساس خطر شدید که همراه با اضطراب شدید است، مخاطب را میخکوب می‌کند. با این حال ذکر این نکته الزامی است که به یاد داشته باشیم این فیلم، یک معما نیست که باید حل شود یا یک راز که کشف شود. این فیلمی است که باید به آن خیره شویم و در مغاک ذهن پیچیده‌ و بی‌انتهای کاراکتر اصلی آن فرو برویم.

 

یاسمن اسمعیل‌زادگان

دیدگاه‌ها

برای ارسال دیدگاه باید وارد شوید
۱۰ تیر ۱۴۰۲ ۱۰:۳۵

برای همچین فیلمی باید یک نقد کامل قرار میدادید یا بیخیال نقد میشدید

نمایش اسپویل