امیر کوستوریتسا
امیر کوستوریتسا فیلمساز، بازیگر و موزیکدان اهل بوسنی و هرزگوین است. او به خاطر چندین فیلم بین المللی شناخته شده می باشد که می توان به فیلم های وقتی بابا رفته بود ماموریت(1985) و زیرزمین (۱۹۹۵) که نخل طلای کن را برنده شدند و فیلم رؤیای آریزونا(1993) که به خاطر آن خرس نقرهای جشنواره فیلم بین المللی برلین را برنده شد، یاد کرد. وی همچنین عضو آکادمی علوم و هنر صربستان است.
کوستوریتسا متولد ۲۴ نوامبر ۱۹۵۴ در شهر سارایوو پایتخت کشور جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی سابق می باشد. خانواده او یک خانواده سکولار مسلمان و پدرش روزنامه نگار و مادرش منشی دادگاه بود. پس از فارغ التحصیلی از آکادمی هنرهای تجسمی پراگ درسال ۱۹۷۸ در رشته فیلم سازی، شروع به ساخت فیلم های کوتاه تلویزیونی در یوگسلاوی کرد .
وی اولین فیلم خود را به نام دالی بل را یادت میآید؟(1981) ساخت که در همان سال برنده شیر طلای جشنواره فیلم ونیز برای بهترین فیلم اول شد. داستان این فیلم که در دهه ۶۰ میلادی یوگسلاوی و با ورود آزادی های فردی و فرهنگ غربی رخ می دهد درباره پسر جوانی است که لذتهای زندگیاش سینما، درسهای هیپنوتیزم، موسیقی و راک اند رول است. تا این که دختر زیبای کاباره، دالی بل، از راه میرسد و عواطف دیگری را برمیانگیزد. بعد از این فیلم تا سال 1988 با آکادمی هنر های تجسمی پراگ همکاری کرد. فیلم دوم وی وقتی بابا رفته بود ماموریت(1985) نام داشت که توانست جایزه نخل طلای جشنواره فیلم کن را به دست آورد. داستان این فیلم درباره پسربچهای ۶ ساله اس که پدرش که در دوران مارشال تیتو کارمند وزارت کار است به دلیل پاپوش دائی اش به عنوان مجازات به کار در معدن محکوم میشود. داستان که از دیدگاه مالک روایت میشود با لحنی طنزآلود به مشکلات این خانواده در گیر و دار اوضاع بد اقتصادی میپردازد. از دیگر افتحارات این فیلم می توان به نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی و نامزد گلدن گلاب بهترین فیلم خارجی در سال 1986 اشاره کرد.
دوران کولیها(1988) عنوان فیلمی به کارگردانی کوستوریتسا است که توانست جایزه جشنواره فیلم کن برای کوستوریتسا به ارمغان آورد. دوران کولیها اولین فیلم بلند داستانی است که در آن به زبان کولیهای رومانی صحبت میشود. داستان آن درباره نوجوانی کولیست که میتواند اشیا را با قدرت ذهنیاش حرکت دهد و به فریب مردی تبهکار به ایتالیا می رود و در سرقت و قاچاق کودکان مشارکت میکند. علاوه بر این، فیلم نامزد دریافت جایزه نخل طلا از جشنواره فیلم کن، نامزد دریافت جایزه فیلم اروپا برای بهترین بازیگر مرد و نامزد دریافت جایزه سزار برای بهترین فیلم خارجی نیز گردید. همچنین در سال ۱۹۸۹ او عضو هیئت داوران شانزدهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم مسکو بود.
رویای آریزونا(1993) فیلم بعدی امیر کوستوریتسا است که از بازیگران این فیلم می توان به جانی دپ، جری لوئیس و فی داناوی یاد کرد. داستان این فیلم درباره فردی است که به درخواست پسرعمویش از نیویورک به آریزونا برای شرکت در جشن عروسی عمویش می رود و در آنجا اتفاقات عجیبی برایش رخ می دهد. کوستوریتسا سپس فیلم زیرزمین (۱۹۹۵) را کارگردانی کرد که این فیلم نیز برندهٔ جایزهٔ نخل طلایی جشنواره فیلم کن شد. داستان این فیلم درباره گروهی پارتیزان است که در زمان جنگ جهانی دوم در بلگراد در زیرزمینی به کار ساخت و ساز اسلحه مشغولاند و با دروغ گویی دوستشان پس از پایان جنگ نیز فکر می کنند جنگ ادامه دارد و با اخبار دروغ در زیرزمین می مانند.
از دیگر اثاری که کوستوریتسا کارگردانی کرده است می توان به فیلم گربه سیاه، گربه سفید(1988) اشاره کرد که برنده جایزه شیر نقرهای بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم ونیز شد. این فیلم درباره یک کولی تبهکار است که سر پسر دو دوست قدیمی را کلاه می گذارد و او را به عقد خواهر کوچکش در می اورد، غافل از اینکه پسر و دختر هیچ علاقهای به همدیگر ندارند و با مرگ پدربزرگ پسر، جسد را در انباری پنهان میکند تا عروسی به هم نخورد. دو سال قبل از تولید این فیلم کوستوریتسا اعلام کرد خیال دارد فیلمسازی را کنار بگذارد و این فیلم که در ابتدا قرار بود یک مستند درباره موسیقی کولیها باشد به مرور به فیلمی داستانی تبدیل شد.
مستند داستانهای سوپر ۸(2001) فیلم بعدی کوستوریتسا است که درباره ارکستر نو اسموکینگ می باشد. کوستوریتسا نیز با نام مستعار برای این ارکستر گیتار میزند و موسیقی گروه، تلفیقی از سبکهای مختلف موسیقی فولکلور بالکان و راک اند رول است. این فیلم طی تور اروپای ارکستر که در سال ۲۰۰۰ انجام شد، با دوربین سوپر ۸ و دوربین ویدیوی دیجیتال فیلمبرداری شده و به ۲۰ سال مبارزه گروه با سانسور و تلاش برای بقا در سالهای خشونتبار بالکان میپردازد. زندگی یک معجزه است(2004) نیز فیلمی به کارگردانی امیر کوستوریتسا درباره سال ۱۹۹۲ در بوسنی و آغاز جنگ می باشد که مهندسی صرب که به همراه همسر و پسرش از بلگراد به دهکدهای دورافتاده در بوسنی آمدند با شروع جنگ زندگیشان از هم می پاشد و پسرش به اسارت گرفته می شود و زنش نیز فراری می شود. اما دست تقدیر دوباره آنها را به هم می رساند. این را به من قول بده(2007) نیز فیلم بعدی به کارگردانی امیر کوستوریتسا است که در شصتمین دوره جشنواره کن نامزد دریافت نخل طلا شد. داستان این فیلم درباره پسر نوجوانی است برای عملی کردن آخرین خواستههای پدربزرگش راهی شهر بلگراد میشود و در شهر درگیر ماجراهایی پیچیدهای میشود.
مارادونا به روایت کوستوریتسا(2008) فیلم مستند به کارگردانی امیر کوستوریتسا است که در این فیلم به سه وجه مختلف از شخصیت مارادونا میپردازد:مارادونای فوتبالیست، مارادونای سیاستپیشه، مارادونای معتاد. در بخشهایی از فیلم مارادونا و کوستوریتسا درباره گلی که مارادونا در مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی فوتبال ۱۹۸۶ به انگلیس زد و بعداً به «دست خدا» مشهور شد اشاره میکنند. اظهارات مارادونا باعث شد برخی این فیلم را ضدانگلیس بدانند و حتی پیشبینی کنند که فیلم در انگلیس به این زودیها اکران نشود. کوستوریتسا پس از چند سال غیبت با ساخت یکی از قسمت های فیلم اپیزودیک کلماتی با خدایان(2014) به عرصه سینما بازگشت. بهمن قبادی نیز یکی دیگر از قسمت های این فیلم را کارگردانی کرده است. این فیلم دربارهٔ رابطه بین مذهب و فرهنگهای متفاوت همچون اسلام، کاتولیک، هندو، بی خدایی و غیره است.
فیلموگرافی
دیدگاهها
مهمان
برای ارسال دیدگاه باید وارد شوید